Okupacja hitlerowska Ziemi Tarnowskiej rozpoczęła się 7 września 1939 roku, wraz z zajęciem Tarnowa przez frontowe oddziały Wehrmachtu. Prowadzona przez armię niemiecką ofensywa i słabnąca obrona armii polskiej, oraz zajmowanie przez agresora nowych terenów, skutkowało dostawaniem się do niewoli polskich żołnierzy.
Całe kolumny polskich jeńców wojennych, często głodnych, umęczonych i chorych, pod eskortą polowej żandarmerii wojskowej, Niemcy prowadzili przez Tarnów. Część z Nich zatrzymywano w mieście organizując przejściowe obozy jenieckie – Durchgangslager.
Kolumna Polskich jeńców wojennych prowadzona przez rynek w Tarnowie, pod eskortą polowej żandarmerii wojskowej.
Pierwszy obóz jeniecki w Tarnowie, Niemcy założyli już 9 września 1939 roku w opustoszałym budynku więzienia.
Równolegle z inicjatywy Aleksandry Biesiadzkiej prof. Prywatnego Żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego im. Św. Kingi w Tarnowie oraz działaczy Polskiego Czerwonego Krzyża, już 10 września 1939 roku powstał w Tarnowie Komitet Opieki nad Polskimi Jeńcami. Wspólnymi siłami staranosię dożywiać głodujących jeńców oraz dostarczać ciepłą bieliznę i środki higieny osobistej.
Wraz z zakładanymi przez Niemców Przejściowymi Obozami Jenieckimi w Tarnowie i Mościcach, Tarnowski Oddział PCK rozpoczął przygotowania do uruchomienia Jenieckiej Izby Chorych dla chorych żołnierzy nie nadających się do dalszego transportu.
Dr med. Leon Furbek wiceprezes Zarządu Oddziału PCK w Tarnowie, główny organizator jenieckiego szpitala Polskiego Czerwonego Krzyża w Tarnowie w okresie okupacji niemieckiej – 1939 r.
Na wniosek wiceprezesa Zarządu Oddziału PCK w Tarnowie dr med. Leona Furbek’a, niemiecka komendantura wojskowa miasta, wyraziła zgodę na utworzenie Jenieckiej Izby Chorych Polskiego Czerwonego Krzyża.
W takich okolicznościach Kuria Biskupia w Tarnowie udostępniła wolne budynki małego seminarium przy ulicy Chyszowskiej na cele Jenieckiej Izby Chorych PCK z przeznaczeniem na działalność leczniczą. W budynkach czynne były łazienki, toalety oraz centralne ogrzewanie, a na salach łóżka z pościelą. Opiekę lekarską nad chorymi żołnierzami prowadzili: dr med. Marceli Bochenek, dr Janina Florkowska i okresowo dr Antoni Kokodyński.
Nadzór pielęgniarski i opiekę nad chorymi jeńcami sprawowały Siostry zakonne pod przewodnictwem S. Eulalii i S. Ewangelisty w współpracy z członkami drużyn sanitarnych PCK. O wyżywienie chorych jeńców dbały Siostry Służebniczki. Żywność dla chorych dostarczali wspólnie: Kuria Biskupia, Caritas Diecezji Tarnowskiej, Polski Czerwony Krzyż, Pomoc Społeczna i mieszkańcy regionu tarnowskiego.
Ciągle przybywało nowych chorych jeńców a w Izbie Chorych PCK brakowało miejsc. Aby ratować sytuację wypożyczono 70 leżanek z materacami z nieczynnego internatu, zwiększając możliwość leczenie chorych jeńców.
W takich okolicznościach liczącą już 100 łózek Jeniecką Izbę chorych przekształcono w Jeniecki Szpital Polskiego Czerwonego Krzyża w Tarnowie. Pod koniec października 1939 roku do Jenieckiego Szpitala PCK w Tarnowie przywieziono chorych jeńców z likwidowanego Obozu Przejściowego w Dębicy, a także lekarzy – jeńców dr Baczyńskiego, dr Bogdana Rowińskiego i chirurga Tadeusza Starostę. Obsada kadrowa Szpitala Jenieckiego PCK powiększyła się do 6 lekarzy i wszyscy mieli dużo pracy , bo w lecznicy przebywało wielu ciężko chorych polskich żołnierzy.
Siedziba Jenieckiego Szpitala Polskiego Czerwonego Krzyża w Tarnowie – wrzesień – grudzień 1939 r.
Ordynatorem Szpitala Jenieckiego PCK był dr med. Marceli Bochenek – działacz czerwonokrzyski. Przebywający w niewoli jeńcy wojenni mieli możliwość nawiązania z rodziną kontaktu korespondencyjnego dzięki przygotowanym przez Tarnowski Oddział Polskiego Czerwonego Krzyża w Tarnowie specjalnych formularzy pocztowych, które w swojej treści informowały rodziny jeńców o stanie zdrowia, miejscu aktualnego pobytu i o fakcie przebywania w niewoli w Przejściowym Obozie Jenieckim w Tarnowie.
Wraz z likwidacją Przejściowych Obozów Jenieckich w Tarnowie i Mościcach, przyjmowanie do szpitala nowy chorych jeńców było coraz mniejsze. Chorzy żołnierze odzyskiwali zdrowie, a w szpitalu pozostała tylko garstka chorych jeńców. Pod koniec grudnia 1939 roku Jeniecki Szpital Polskiego Czerwonego Krzyza opustoszał, a ostatni chorzy polscy jeńcy wojenni odesłani zostali do obozów jenieckich na terenie Niemiec.
Formularz pocztowy do korespondencji jeńców wojennych, przygotowany przez Zarząd Oddziału Polskiego Czerwonego Krzyża w Tarnowie.
Szpital Polskiego Czerwonego Krzyża w Tarnowie nadal funkcjonował, zmienili się tylko pacjenci. Miejsce jeńców wojennych zajęli chorzy wysiedlani z zachodnich i północnych dzielnic Polski przyłączonych do Niemiec.
Formularz pocztowy do korespondencji jeńców wojennych, przygotowany przez Zarząd Oddziału Polskiego Czerwonego Krzyża w Tarnowie.
jj
ll
r
r
Decyzją niemieckich władz okupacyjnych w czerwcu 1940 roku Zarząd Oddziału Polskiego Czerwonego Krzyża w Tarnowie przekazał Szpital, Oddziałowi Terenowemu Rady Głównej Opiekuńczej w Tarnowie.
Po krótkim okresie funkcjonowania ze względu na brak środków finansowych, Szpital został zlikwidowany.
Autor tekstu: lek. med. Stanisław Bem, Oddział Rejonowy PCK w Tarnowie
Przygotowanie do publikacji: Ewelina Nowak, Oddział Rejonowy PCK w Tarnowie
