Ciekawostka nr 72. Czy wiesz, że polski śpiewak (tenor) i aktor Jan Kiepura otrzymał wysokie odznaczenie Królestwa Szwecji – Order Gwiazdy Polarnej – oraz odznaczenie Szwedzkiego Czerwonego Krzyża za działalność na cele humanitarne?
Jan Kiepura (1902-1966) znany i koncertujący na na całym świecie polski tenor i aktor, dał się poznać także jako osoba hojna i bezinteresowna. Kiepura nie odmawiał prawie nigdy prośbom o występy na cele społeczne, we wczesnych latach swej kariery zawsze miał otwarte serce i kieszeń dla biednych, lecz zdolnych studentów, zaś podczas wojny i później słał z zagranicy liczne dary potrzebującym pomocy rodakom – choć wielu mówiło i pisało o nim, że bardziej od opery ukochał pieniądze. Przykładem jego zaangażowania społecznego są koncerty charytatywne w Polsce i za granicą. Po największej powodzi w Polsce międzywojennej w 1934 roku koncertował w Krynicy na rzecz powodzian. W 1936 koncertował na rzecz budowy Muzeum Narodowego w Krakowie, a rok później dawał koncerty w Filharmonii Warszawskiej na rzecz pomocy zimowej dla biednej ludności. Jego żona, również śpiewaczka, Martha Eggert tak wspominała w jednym z wywiadów: „Prawda jest taka, że razem z mężem braliśmy zawsze bardzo chętnie udział w charytatywnych i dobroczynnych koncertach i występach za które nie otrzymywaliśmy ani grosza… Dochody szły na budowę szkół, kościołów, muzeów, pomoc dla emigrantów i potrzebujących w Polsce. Nigdy się z tym nie obnosiliśmy… i być może, właśnie dlatego czasami nie pamięta się już o tym”
Czy w Polsce Kiepura charytatywnie koncertował na rzecz Polskiego Czerwonego Krzyża? Nie udało się znaleźć potwierdzenia tego, wiadomo jednak, że dał się namówić Szwedom. W Sztokholmie odbył się w połowie stycznia 1937 roku wielki koncert zorganizowany przez Szwedzki Czerwony Krzyż na rzecz dzieci hiszpańskich, które najbardziej ucierpiały na skutek wojny domowej. Główną atrakcją koncertu był występ Jana Kiepury. Rodzina królewska z królem Gustawem na czele była obecna na koncercie, na który przybyli przedstawiciele Rządu, korpus dyplomatyczny i tłumy publiczności. Kiepura odniósł niebywały sukces i przepięknym śpiewem oczarował wszystkich obecnych. Po koncercie, baron Eryk Stjernstedt, Sekretarz Generalny Szwedzkiego Czerwonego Krzyża, wręczył polskiemu śpiewakowi wysokie odznaczenie Szwedzkiego Czerwonego Krzyża w uznaniu jego wielkiej hojności na cele humanitarne. Jan Kiepura został wtedy również uhonorowany wysokim odznaczeniem Królestwa Szwecji nadawanym za zasługi cywilne – Orderem Gwiazdy Polarnej.
O tym, że Czerwony Krzyż był dla niego ważną organizacją, niosącą pomoc w trudnych sytuacjach, świadczy jego wypowiedź po wybuchu II wojny światowej. W Paryżu pytany przez dziennikarzy, czy zamierza kontynuować występy, śpiewak odpowiedział: „Teraz jestem tylko żołnierzem, żołnierzem polskim, a moja żona, Martha Eggerth będzie służyć w Polskim Czerwonym Krzyżu. Oboje wypełniamy swój obowiązek” – powiedział.
„Będę śpiewał w salach koncertowych i na taksówce – na ulicy. Biednym i bogatym. Pragnę, byście zachowali mnie w waszych sercach” – pisał Jan Kiepura.
Jan Kiepura śpiewa z dachu samochodu przed dworcem kolejowym w Poznaniu w 1938 roku, Źródło NAC
Oprac. na podstawie:
Polski Czerwony Krzyż, 1937, nr 2
„Serce moje jest zawsze z Wami” – rozmowa z Marthą Eggert, Londyn 1989
Narodowe Archiwum Cyfrowe
