Wraz z nowym rokiem szkolnym ruszyła kolejna, 8. już edycja programu „Dziel się Uśmiechem”. 100 000 dzieci w całej Polsce pozna zasady prawidłowej higieny jamy ustnej, a także dowie się jak zapobiegać próchnicy zębów, która dotyczy ponad 80% polskich sześciolatków i dwunastolatków. Działania edukacyjne podejmowane w ramach programu, mają utrwalać u dzieci właściwe nawyki oraz zmniejszać skalę tego problemu w Polsce.
Ambasadorką programu jest Magdalena Różdżka, która zachęca uczniów do dbania o piękny i zdrowy uśmiech.
W Małopolsce w programie biorą udział następujące szkoły:
1 Szkoła Podstawowa w Sosonowicach
2 Zespół Szkolno- Przedszkolny w Spytkowiach
3 Szkoła Podstawowa w Stróżnej
4 Szkoła Podstawowa w Bystrej
5 Szkoła Podstawowa w Stróżówce
6 Szkoła Podstawowa w Klęczanach
7 Szkoła Podstawowa w Kobylance
8 Szkoła Podstawowa w Zagórzanach
9 Szkoła Podstawowa w Kwiatonowicach
10 Szkoła Podstawowa w Lipinkach
11 Szkoła Podstawowa w Biesnej
12 Szkoła Podstawowa w Rudawie
13 Zespół Szkolno- Przedszkolny w Modlnicy
14 Szkoła Podstawowa w Marszowicach
15 Szkoła Podstawowa w Gdowie
16 Szkoła Podstawowa w Jaroszówkach
17 Szkoła Podstawowa w Zręczycach
18 Szkoła Podstawowa w Bilczycach
19 Szkoła Podstawowa nr 132 w Krakowie
20 Szkoła Podstawowa nr 25 w Krakowie
21 Szkoła Podstawowa nr 37 w Krakowie
22 Szkoła Podstawowa nr 1 w Krakowie
23 Szkoła Podstawowa nr 156 w Krakowie
24 Szkoła Podstawowa nr 39 w Krakowie
25 Szkoła Podstawowa nr 14 w Nowym Sączu
26 Szkoła Podstawowa nr 1 w Starym Sączu
27 Szkoła Podstawowa w Gołkowicach Górnych
28 Zespół Szkolno – Przedszkolny w Powroźniku
29 Szkoła Podstawowa w Popowicach
30 Szkoła Podstawowa w Moszczenicy Niżnej
31 Szkoła Podstawowa nr 2 w Starym Sączu
32 Szkoła Podstawowa w Przysietnicy
33 Szkoła Podstawowa w Czaczowie
34 Szkoła Podstawowa nr 1 w Gaboniu
35 Szkoła Podstawowa w Świebodzinie
36 Zespół Szkół w Zabawie
37 Szkoła Podstawowa w Wierzchosławicach
38 Szkoła Podstawowa nr 23 w Tarnowie
39 Zespół Szkół w Radłowie
40 Szkoła Podstawowa w Woli Radłowskiej
41 Szkoła Podstawowa w Pogórskiej Woli
42 Szkoła Podstawowa w Biczycach Dolnych
43 Szkoła Podstawowa w Homrzyskach
44 Szkoła Podstawowa nr 2 w Nowym Sączu
45 Szkoła Podstawowa w Zagórzu
46 Szkoła Podstawowa w Jankowicach
47 Szkoła Podstawowa w Bolęcinie
48 Szkoła Podstawowa w Balinie
49 Szkoła Podstawowa w Lgocie
50 Szkoła Podstawowa w Myślachowicach
„Dziel się Uśmiechem” to ogólnopolski program edukacyjny organizowany od 2013 roku przez Polski Czerwony Krzyż i firmę Mars, we współpracy z Polskim Towarzystwem Stomatologicznym oraz Polskim Towarzystwem Stomatologii Dziecięcej. Celem programu jest nauczenie dzieci, co powinny robić, aby ich zęby były zdrowe. Program jest odpowiedzią na ważny problem społeczny. Jak pokazują badania i statystyki próchnica dotyka niemal 82% sześciolatków w Polsce1.
PROGRAM W LICZBACH:
- Program jest organizowany od 2013 roku, do tej pory odbyło się 7 edycji.
- W roku szkolnym 2020-2021 odbędzie się 8. edycja „Dziel się Uśmiechem”
- Ponad 600 tys. dzieci wzięło łącznie udział w lekcjach edukacyjnych w ramach programu
- 100 tys. dzieci każdego roku bierze udział w lekcjach dbania o zdrowy uśmiech
- 765 szkół podstawowych uczestniczyło w programie w ostatniej, siódmej edycji
- Program jest w całości finansowany przez firmę Mars Polska, która co roku przekazuje na jego realizację 1% ze sprzedaży dowolnych gum Orbit® we wskazanych miesiącach, zazwyczaj wczesną jesienią
- Przez pierwsze 5 lat trwania programu 46 tys. uczniów skorzystało z bezpłatnych przeglądów stomatologicznych
- Ambasadorką programu od siódmej edycji jest Magdalena Różczka
- W ramach zajęć edukacyjnych dzieci poznają 4 proste kroki do zdrowych i czystych zębów:
- Pierwszy z nich to szczotkowanie zębów pastą z fluorem przynajmniej dwa razy w ciągu dnia.
- Kolejny dotyczy używania dodatkowych produktów przeznaczonych do higieny jamy ustnej, tj. płyn do płukania ust, czy nić dentystyczna.
- Zdarza się, że po zjedzeniu lub wypiciu posiłku nie mamy możliwości umycia zębów a pozostawione resztki pokarmów i cukrów wchodzą w reakcję z płytką nazębną i tworzą kwasy, które niszczą szkliwo. Aby tego uniknąć, należy wykonać krok trzeci, czyli sięgnąć po bezcukrową gumę. Żucie jej przez 10 minut po posiłku wpływa na zwiększenie produkcji śliny, która pomaga wypłukać resztki jedzenia.
- Czwartym, równie istotnym krokiem jest regularna kontrola zębów u dentysty, przynajmniej raz na pół roku.
- Materiały edukacyjne dla uczniów, stworzone przez PCK we współpracy z ekspertami z PTS oraz PTSD, składają się z książeczek w dwóch wersjach – dla dzieci z klas 1-3 i 4-6 szkoły podstawowej – oraz pakietów do pielęgnacji zębów zawierających szczoteczkę do zębów, pastę i bezcukrową gumę do żucia Orbit. W książeczkach znajdują się porady i wskazówki dotyczące higieny jamy ustnej. Materiały za pośrednictwem lokalnych oddziałów PCK trafiają do szkół podstawowych na terenie całego kraju.
ŹRÓDŁO DANYCH:
- Raport: „Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej i jego uwarunkowań w latach 2016-2020. Ocena stanu zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań w populacji polskiej w wieku 6, i 10 oraz 15 lat w 2018 roku” red. Dorota Olczak-Kowalczyk, Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, 2019.
Stan zdrowia jamy ustnej dzieci w Polsce
ZDROWIE ZĘBÓW U DZIECI W POLSCE
- U 81,6 % dzieci w wieku 6 lat występowała choroba próchnicowa (2 Raport, Str. 57, tab. 5,5)
- W latach 2002-2018 o około 21% obniżyła się intensywność próchnicy (wartość PUWZ*) zębów mlecznych u sześciolatków, ujawniając nieregularny trend spadkowy. Jednocześnie, w tym samym okresie liczba zębów stałych objętych procesem próchnicowym pozostała na zbliżonym poziomie (2 Raport, str. 87/88, ryc. 6.2).
- U 8 % dzieci w wieku 6 lat z powodu próchnicy należy usunąć co najmniej 1 ząb (2 Raport, str.115, tab.7,33;)
- W ciągu ostatnich 12 miesięcy przed udziałem w badaniu 51,9 % dzieci w wieku 6 lat odczuwało ból lub dyskomfort ze strony jamy ustnej (2 Raport, Str. 117, tab. 7,35)
- Co dwudziesty pierwszoklasista (4,9%) opuścił dzień w szkole z powodu bólu zęba (2 Raport str. 122, tab. 7,43)
- Aż 46% dzieci posiada wypełnienia w zębach, w tym 21% w zębach stałych, a 33% w zębach mlecznych (Raport 1, str. 21)
- Średnio na 1 dziecko w wieku szkolnym przypadają trzy zęby z próchnicą (Raport 1, str. 18)
WIZYTY U STOMATOLOGA
- 19,9 % badanych jako powód ostatniej wizyty dziecka 6-letniego w gabinecie stomatologicznym wskazało ból lub dolegliwości związane z zębami, dziąsłami lub jamą ustną (2 Raport, str.114)
- 2/3 dzieci w wieku szkolnym odwiedza lekarza dentystę 1-2 razy w roku. Najczęstszym powodem wizyty jest kontrola połączona z leczeniem (1 Raport, str. 13)
- Mniej niż połowa (43,8%) sześciolatków była w ciągu ostatnich 12 miesięcy przed udziałem w badaniu na wizycie kontrolnej u dentysty (2 Raport, str. 117)
HIGIENA JAMY USTNEJ U DZIECI
- Zdaniem lekarzy dentystów 27,5% dzieci powinno dokładniej szczotkować zęby, ponieważ znajduje się na nich dużo nalotu (płytki nazębnej) (Raport 2, str.115, tab.7,33)
- 69,3 % dzieci w wieku 6 lat szczotkuje zęby 2 razy dziennie, a 24,5 % szczotkuje je raz dziennie, reszta dzieci robi to rzadziej (2 Raport, str.124, tab. 7,45)
- 3,1 % dzieci sięga codziennie po gumy do żucia bez cukru, 25,2% kilka razy lub 1 raz w tygodniu, a pozostały odsetek dzieci robi to kilka razy w miesiącu lub rzadziej (2 Raport, str. 131, tab. 7,6)
- Niemal połowa dzieci używa akcesoriów do higieny jamy ustnej innych niż szczoteczka do zębów; najczęściej wybierane są: bezcukrowa guma do żucia oraz płyn do płukania jamy ustnej (1 Raport, str.13)
- Dzieci niedostatecznie często mają wymieniane szczoteczki do zębów. 6 na 10 badanych ma wymienianą szczoteczkę 2 razy w roku lub rzadziej (1 Raport, str. 13)
* PUWZ – wskaźnik pozwalający określić stan zdrowia jamy ustnej, wyrażający liczbę zębów (lub powierzchni) stałych albo mlecznych z aktualną próchnicą, usuniętych z powodu próchnicy lub wypełnionych z powodu próchnicy.
ŹRÓDŁA DANYCH:
- Raport nt. stanu uzębienia dzieci (5-13 lat) w Polsce na podstawie „Badania przesiewowego stanu uzębienia wśród dzieci ze szkół podstawowych – fala 5” w ramach ogólnopolskiego programu „Dziel się Uśmiechem” przeprowadzonego w latach 2017-2018 przez IPSOS na zlecenie Mars Polska dostępny pod: https://mojorbit.pl/docs/Dziel_sie_Usmiechem_Stan_ uzebienia_dzieci_fala_5_06042018.pdf
- Raport: „Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej i jego uwarunkowań w latach 2016-2020. Ocena stanu zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań w populacji polskiej w wieku 6, i 10 oraz 15 lat w 2018 roku” red. Dorota Olczak-Kowalczyk, Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, 2019.
